«Begira oroz gainetik gure mintzaira, eskuara»
Jean Barbier
Supazter chokoan (Baiona, 1922)

***

«Lasaikiro flotatzen zuen itsasontziak ur baretan, marmoka etsi baten gisa. Intsektu amorratu baten burrunba jasangaitza atereaz zebilen bueltaka hegazkin bat mendiek inguratutako zeru-tarte estuan. Udako arratsalde eder baten herena baino ez zen artean igaroa, eta ordurako ezkutatua zen eguzkia zuhaitz argal bakanez estalitako Montenegroko Alpeen harroin idorren atzean. Itsasoak, goizean itsaso zabalean hain urdin, tonu ilunak hartzen zituen orain Balkanen inguruetan modu bitxian kokatutako fjordo makur eta luze haren barruan. Etxeen forma apal eta gotorrak, paisaiaren lañotasun osasungarria, eslaviarrak ziren jada, baina koloreen bortiztasun sorrak, zeruaren harrotasun biluziak, Ekialdea eta Islama gogorazten zituzten oraindik. Pasaiari gehienak lehorreratuak ziren, eta azalpenak ematen ziharduten, zuriz jantzitako aduanazainen eta triangelu formako dagez hornitutako soldadu miresgarri, armaden Aingerua bezain ederren artean. Arkeologo greziarra, pasha egiptoarra eta ingeniari frantsesa goiko zubian geratuak ziren. Ingeniariak garagardo bat eskatu zuen, pasha whiskya edaten ari zen, eta arkeologoak limonada zuen freskagarri.»